Wat rapper en Maestro-winnaar Sor ons leert over omgaan met gehoorverlies

Goedemorgen,

Ik ben niet iemand die veel naar muziek luistert. De carrière van rapper Sor was mij dan ook volledig ontgaan. Vorige week won hij het tv-programma Maestro, waarin bekende Nederlanders een orkest dirigeren. En dit is bijzonder. Want Sor is (ernstig) slechthorend.

In februari 2018 wordt Rosario Mussendijk (a.k.a. rapper Sor) wakker en kan hij niet meer lopen. Als hij overeind komt moet hij overgeven. Hij is zijn evenwicht en zicht kwijt. En zijn gehoor.

Na twee weken kon hij weer een beetje bewegen. En hij kan weer zien. Maar zijn gehoor keert niet meer terug.

In het nummer Fam rapt hij over de periode die volgt:

Muziek maken op een nieuwe manier

Hij kan geen noten meer horen. In de podcast Wilde Haren vertelt Sor dat hij op een muziekblad stukken ging componeren. "Het was uit noodzaak. Ik denk langer na waarom ik [een bepaalde noot] kies. Een technische reden in plaats van alleen een emotionele reden. Het heeft me getriggerd, je hoeft niets te horen om het te kunnen maken."

Met zijn ene oor hoort Sor nu 5 procent, met het andere 40 procent. Na drie maanden krijgt hij hoortoestellen, waarmee hij weer meer kan horen. In een interview met VICE vertelt Sor: "Omdat ik m’n hele leven m’n oren heb getraind (...), wist ik precies hoe ik [mijn hoortoestellen] af moest stellen en welke frequenties er geboost moesten worden."

Hij leert op een nieuwe manier muziek te maken, waarbij hij meer dan vroeger let op technische aspecten als akkoorden en de maat. Sor werkt met analoge synthesizers, die een voller geluid hebben. Wat hem ook helpt, is een SubPac. Dat is een rugtas met een subwoofer, waardoor hij de trillingen van de bas kan voelen. Hiermee kan hij de bas van de muziek goed aanpassen.

In het AD vertelt Sor: "Nu zijn mijn collega's mijn oren. Ik laat alles horen wat ik maak. 'Guys, is dit lage te laag? Is dit te schel?' Ik hoor zelf niet meer hoe mooi iets klinkt, maar wel hoe het in elkaar zit. Kan ik uren aan werken."

Maestro

Naast rapper is Sor een liefhebber van klassieke muziek. In 2021 nam hij contact op met de makers van Maestro, een tv-programma van AVROTROS waarin BN'ers leren om een orkest te dirigeren.

Hij blijkt de grote verrassing van het programma. Als muzikaal talent begrijpt hij snel wat de essentie van dirigeren is. Zowel door de vakjury als het publiek wordt zijn talent erkend.

In de finale speelde hij een nummer van Ludwig van Beethoven, de klassieke componist die ook op latere leeftijd doof werd. Sor (in het AD): "Beethoven legde zijn oor op de piano om de trillingen te kunnen voelen, begreep ik. Dat helpt mij ook. Alleen heeft Beethoven zijn gehoorverlies nooit geaccepteerd. Ik ben er op over, voel me een spokesperson."

Wat we kunnen leren van Sor

Uit het verhaal van Sor haal ik een paar mooie lessen voor andere slechthorenden en plots- en laatdoven.

• Denken in kansen. Sor benaderde zelf Maestro omdat hij graag wilde leren dirigeren. Ga je dromen achterna!

• Wees open over je gehoorverlies. Sor maakt er een kracht van en uit zijn gevoelens.

• Zoek de juiste hulpmiddelen. Sor werkt bijvoorbeeld met analoge synthesizers, hoorhulpmiddelen en de Subpac.

• Verdiep je in de technische kant van je gehoorverlies. Sor liet zijn hoortoestellen aanpassen zodat hij bepaalde frequenties beter hoorde. Analyseer wat je nodig hebt en ga erover in gesprek met je audicien.

• Vraag hulp aan collega's. Je hoeft niet alles zelf te doen. Zo laat Sor checken of iets niet te schel of te traag is. Als je iets niet kan door je gehoor, kun je vragen of een collega dit overneemt.

Succes deze week!

Stan